DIRA staat voor deficiëntie van enige Recept Antagonist. DIRA is een zeldzame (autosomaal recessieve) genetische aandoening. Aangedane kinderen lijden aan ernstige ontstekingen van huid en skelet. Andere organen zoals de longen kunnen ook betrokken raken. Zonder behandeling kan de ziekte tot invaliditeit en zelfs tot overlijden voeren.

Kinderen hebben dira autoinflammatory syndromesDIRA al vanaf hun geboorte want het is een gen afwijking. Het verantwoordelijke gen heet IL1RN. Het gen maakt een eiwit, IL-1 receptor antagonist (IL-1Ra) dat een belangrijke rol speelt bij de natuurlijke beëindiging van ontsteking. IL-1Ra neutraliseert het effect van een ander eiwit, interleukine-1 (IL-1), dat een krachtig ontstekingssignaal in het menselijk lichaam is. Als het IL1RN-gen een mutatie bevat kan het geen werkzaam IL-1Ra maken. Het gevolg is dat IL-1 niet langer onder controle wordt gehouden en de patiënt ontsteking ontwikkelt..

De aandoening is autosomaal recessief erfelijk, dat betekent dat allebeide ouders het afwijkende gen hebben. Zij zijn beide drager, dus zelf niet ziek, en de kans dat hun kind deze ziekte krijgt is 25%. Tot op heden zijn er alleen ziektegevallen bekend waarbij beide ouders uit de zelfde bevolkingsgroep komen.

De belangrijkste ziekteverschijnselen zijn huidontsteking en botontsteking. De huidontsteking wordt gekenmerkt door roodheid, puistjes en schilfering. De huidafwijkingen kunnen elk lichaamsdeel treffen. De huidafwijkingen komen vanzelf opzetten, maar kunnen worden verergerd door plaatselijk letsel. Infusen leiden bijvoorbeeld vaak tot plaatselijke ontsteking, evenals gebieden van mechanische wrijving zoals onder de luier of onder pleisters.

De botontsteking wordt gekenmerkt door pijnlijke botzwelling, waarbij de huid ter plaatse vaak rood en warm wordt Allerlei botten kunnen meedoen, waaronder ledematen, ribben, wervels en de schedel. Meestal is ook het botvlies ter plaatse ontstoken. Het botvlies is zeer pijngevoelig. Daardoor zijn de aangedane kinderen vaak prikkelbaar en klagelijk. Door de pijn en de ontsteking drinken en groeien DIRA-patiënten slecht. Aangedane wervels kunnen inzakken en het ruggenmerg beschadigen. Nagels van DIRA-patiënten kunnen ontstoken raken en zelfs los raken en afvallen.

Allereerst moet er op grond van de verschijnselen een klinische verdenking bestaan. Daarna kan genetisch onderzoek deze verdenking bevestigen. DIRA kan alleen door genetische analyse bewezen worden. De diagnose DIRA wordt gesteld als de patiënt twee mutaties in ILRN heeft; één van elke ouder. Genetische analyse is niet in elk ziekenhuis voorhanden.

DIRA kan niet goed worden onderdrukt met ontstekingsremmers. Hoge doses corticosteroïden kunnen de ziekteverschijnselen verminderen, maar ten koste van veel bijwerkingen. Pijnstillers zijn nodig om botpijnen te beheersen totdat het effect van anakinra is intreden. Anakinra (merknaam Kineret®) is een vorm van IL-1RA die kunstmatig in bacteriën wordt geproduceerd. Anakinra is precies het eiwit dat ontbreekt bij DIRA. Dagelijkse injecties met anakinra zijn tot nu toe de enige effectieve behandeling van DIRA gebleken. Op deze manier wordt het tekort aan natuurlijk IL-1Ra opgeheven en de ziekte onder controle gebracht. Zo wordt voorkomen dat de ziekteverschijnselen terugkomen. De patiënt moet dit geneesmiddel de rest van het leven gebruiken. Bij dagelijkse toediening verdwijnen de verschijnselen. De dosis mag niet zonder overleg met de arts worden veranderd Als de toediening wordt gestopt komt de ziekte in alle hevigheid terug. Aangezien het een levensgevaarlijke ziekte is, moet dit beslist vermeden worden. Anakinra is bijzonder duur. Het is daardoor niet in alle landen beschikbaar.

Anakinra heeft bijwerkingen. De meest hinderlijke bijwerking is de reactie ter plaatse van de prikplaats, vergelijkbaar met een insectenbeet. Vooral de eerste weken van de behandeling kan deze veel pijn veroorzaken. Bij andere ziekten die met anakinra werden behandeld ziet men een toename van infecties. Het is niet bekend (en niet waarschijnlijk) dat dit bij DIRA het geval is. Er zijn kinderen die te dik worden wanneer zij voor andere ziekten anakinra krijgen. Hier is evenmin duidelijk of dat ook bij DIRA speelt. Het verschil is dat bij die andere ziekten een overmaat IL-1Ra wordt toegediend in de vorm van anakinra en bij DIRA alleen een tekort aan IL-1RA wordt genormaliseerd. Anakinra wordt pas sinds het begin van de eeuw aan kinderen gegeven. Nog niemand weet of er op zeer lange termijn bijwerkingen zijn. Het is onbekend of anakinra veilig is voor zwangere vrouwen en hun ongeboren kind.

Het kind en het gezin worden geconfronteerd met grote problemen voordat de diagnose gesteld wordt. Daarna, na het instellen van behandeling, hebben de kinderen een vrijwel normaal leven. Zij kunnen gewoon deelnemen aan de maatschappij en hebben geen belemmeringen met bijvoorbeeld sport en speel. Het is wel ontzettend belangrijk dat men medicijn trouw blijft hun hele leven want anders keert de ziekte in alle heftigheid terug.

Sommige kinderen houden botafwijkingen die hun normale activiteiten ernstig belemmeren. De dagelijkse injecties zijn lastig, niet alleen vanwege de pijn, maar ook omdat reizen soms moeilijk is doordat anakinra beperkt houdbaar is.

Het kind kan ook gewoon worden ingeënt. Bij de meeste vaccins is er geen enkel probleem. Inenting met levende virussen (bof-mazelen-rode hond, waterpoken) is alleen toegestaan na uitdrukkelijke opdracht en toestemming van de behandelend specialist. Overleg dit dus altijd.