Project omschrijving

TRAPS

TRAPS is een ontstekingsziekte, gekenmerkt door herhaalde aanvallen van piekende koorts. De aanvallen duren gemiddeld één tot drie weken. De koorts kan gepaard gaan met buikpijn, overgeven, diarree, rode pijnlijke gewrichten, huiduitslag, spierpijn en zwelling rondom de oogkas. In een laat stadium kunnen ook de nieren beschadigd raken. Het kan zijn dat binnen een familie zich meerdere personen met dezelfde klachten presenteren.

Oorzaak

TRAPS wordt veroorzaakt door een erfelijke afwijking in het gen TNFRSF1A.  Dit gen bevat de instructies voor het  eiwittumor necrose factor receptor I (TNFRI). Patiënten met een afwijking in dit eiwit hebben last van een verhoogde ontstekingsreactie. Hier komt ook de naam TRAPS vandaan.

Symptomen

De belangrijkste klachten zijn herhaalde koortsaanvallen van één tot drie weken, die gepaard gaan met rillingen en hevige spierpijn. Daarnaast kan er een pijnlijke rode huiduitslag optreden, veroorzaakt door een ontstekingsreactie in de huid en spieren. Veel patiënten hebben hevige spierpijn aan het begin van een aanval, die toeneemt in intensiteit. De pijn begint plaatselijk in arm of been en verspreidt zich vervolgens naar andere ledematen. De huiduitslag komt vaak iets later. Ook kan er diffuse buikpijn aanwezig zijn, gepaard met misselijkheid en overgeven. Het vlies dat het oog afschermt (conjunctiva) kan ontstoken zijn, of het gebied rondom het oog kan rood en gezwollen zijn.

Diagnose

Op basis van het klinisch beeld  en de familiegeschiedenis kan een specialist gaan denken aan TRAPS. Verschillende bloedtesten kunnen gebruikt worden om een ontstekingsreactie aan te tonen tijdens een aanval. Alleen met genetisch onderzoek kan met zekerheid gezegd worden of iemand TRAPS heeft.

Behandeling

Op dit moment bestaan er geen behandelingen om de ziekte te voorkomen of te genezen. Niet specifieke anti-ontstekings middelen helpen de symptomen te verlichten gedurende de aanvallen. Hoge dosis met steroïden zijn vaak effectief maar langdurig gebruik leidt tot ernstige nadelige effecten. Daarom wordt dit alleen nog maar geadviseerd bij mensen met weinig aanvallen, die tussendoor maandenlang gezond zijn.  Wanneer de ziekte niet goed tot rust komt met eenvoudige middelen blijken remmers van het ontstekingseiwit interleukine-1beta werkzaam.  De medicijnen Canakinumab en Anakinra zijn zulke interleukine-1-blokkers. Canakinumab is extreem duur maar zeer effectief: ¾ van de patiënten kan aanvalsvrij worden en de overigen hebben een sterke afname van het aantal aanvallen.  Het moet elke 4-8 weken onderhuids worden ingespoten. Anakinra is minder goed onderzocht. Het is minder duur, maar moet dagelijks worden geïnjecteerd.

Bijwerkingen van interleukine-1 blokkade.

Interleukine-1 is van belang voor de afweer tegen infecties. De belangrijkste bijwerking van Canakinumab en Anakinra is dan ook een verhoogde kans op bacteriële infecties, zoals oorontsteking, longontsteking en krentenbaard. Het is dus van groot belang dat kinderen die met deze medicijnen worden behandeld volledig gevaccineerd zijn. Ook moeten infecties vlot met antibiotica worden behandeld.

De andere belangrijke bijwerking is pijn op de injectieplaats. Vooral bij Anakinra speelt dit een rol.

Prognose

TRAPS is een levenslange ziekte. Vaak lijkt de ziekte in ernst af te nemen naarmate patiënten ouder worden. De belangrijkste complicatie van TRAPS is de ontwikkeling van amyloïdose. Amyloïd is een ontstekingseiwit dat zich afzet in bepaalde organen zoals de darm, huid, hart, maar vooral de nieren. Deze eiwitafzetting verstoort de functie van het betroffen inwendige orgaan. In het geval van de nieren kan dit uiteindelijk tot nierfalen leiden en is dialyse of transplantatie nodig. Deze gevaarlijke complicatie is vermoedelijk goed te voorkomen door de ontsteking te voorkomen, bijvoorbeeld met interleukine-1 blokkade.

Erfelijkheid

TRAPS is een erfelijke aandoening en kent een autosomaal dominante overerving. Dat betekent dat beschadiging van één van de twee exemplaren van het TNFRSF1A gen voldoende is om de ziekte te krijgen.Kinderen van iemand met een autosomaal dominante ziekte hebben  kans 1 op 2 (50%) om het aangedane gen te erven en daarmee de ziekte te krijgen. Er is ook een kans van 1 op 2 (50%) dat  een kind  van de zieke ouder het goede gen erft. Dan krijg het de ziekte niet.

Zeldzaam

Op dit moment zijn er in Nederland ongeveer zes families bekend waarbij TRAPS voorkomt. In deze families kunnen meerdere gezinsleden de aandoening hebben. Over de hele wereld zijn ongeveer duizend patiënten bekend.